Việt Nam chính thức tham gia Hiệp ước WIPO về bản quyền

Vào ngày 17 tháng 11 năm 2021, Việt Nam đã ký văn kiện gia nhập Hiệp ước về Bản quyền của Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WCT), trở thành thành viên thứ 111 của WCT. Các quy định của WCT sẽ chính thức có hiệu lực tại Việt Nam sau 3 tháng kể từ ngày văn bản được giao cho Tổng giám đốc WIPO, tức là vào ngày 17 tháng 2 năm 2022.

Việt Nam gia nhập Hiệp ước WIPO về quyền tác giả

WCT là một thỏa thuận đặc biệt theo Công ước Berne được thông qua lần đầu tiên vào năm 1996 nhằm giải quyết vấn đề bảo vệ tác phẩm và bản quyền của chúng trong môi trường kỹ thuật số. WCT cũng đề cập đến hai đối tượng quan trọng cần được bảo vệ bằng bản quyền: (i) các chương trình máy tính được tạo ra dưới bất kỳ hình thức biểu đạt nào và (ii) cơ sở dữ liệu dưới bất kỳ hình thức nào, miễn là việc lựa chọn hoặc sắp xếp nội dung cơ sở dữ liệu là sáng tạo về mặt trí tuệ.

Đối với các quyền được cấp cho tác giả, ngoài những quyền được Công ước Berne công nhận, WCT còn cấp (i) quyền phân phối, (ii) quyền cho thuê và (iii) quyền rộng rãi hơn trong việc truyền thông cho công chúng.

Đối với các giới hạn và ngoại lệ, Điều 10 của WCT mở rộng cho tất cả các quyền áp dụng thử nghiệm “ba bước” ban đầu được quy định tại Điều 9 (2) của Công ước Berne về quyền sao chép. Nghĩa là, các quốc gia thành viên có thể quy định các giới hạn và ngoại lệ trong luật quốc gia, miễn là chúng nằm trong một số trường hợp đặc biệt nhất định (nghĩa là chúng không quá rộng), không xung đột với việc khai thác tác phẩm và không làm phương hại đến lợi ích hợp pháp của tác giả. Các quốc gia thành viên có thể đưa ra các ngoại lệ và giới hạn mới phù hợp với môi trường kỹ thuật số, miễn là đáp ứng các điều kiện của thử nghiệm “ba bước”.

Việc Việt Nam gia nhập WCT không chỉ giúp Việt Nam đáp ứng các cam kết trong các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA), mà còn tạo nền tảng pháp lý hữu hiệu để bảo vệ tác phẩm và quyền tác giả trên môi trường số, hiện đang là một trong những vấn đề SHTT nhức nhối ở Việt Nam.

Cùng với những sửa đổi sắp tới của Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, chúng tôi kỳ vọng rằng việc Việt Nam gia nhập WCT sẽ góp phần bảo vệ quyền tác giả một cách minh bạch và hiệu quả, đặc biệt là trên không gian mạng.